By-pass żołądka (ominięcie żołądkowo- dwunastnicze, gastric by-pass)

Pacjenci, którzy zdecydują się na wyłączenie żołądkowo-jelitowe, muszą przejść w pierwszej kolejności proces kwalifikacji do procedury bariatrycznej. Oceniane są wtedy wskazania i przeciwwskazania do operacji w trakcie planowych konsultacji z:

• chirurgiem – bariatrą,
• kardiologiem,
• dietetykiem,
• psychologiem,
• anestezjologiem.

Konieczne jest także przeprowadzenie odpowiednich procedur diagnostycznych, takich jak badania laboratoryjne krwi, gastroskopia z testem urazowym, RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej, EKG i ECHO serca oraz spirometria. W wybranych przypadkach niezbędne może być rozszerzenie diagnostyki, celem w celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia powikłań okołooperacyjnych.

Podczas trwania programu pacjent znajduje się pod opieką zespołu medycznego, a cały jego przebieg jest koordynowany przez dedykowanego opiekuna.

By-pass żołądka stanowi metodę leczenia otyłości, która jest dedykowana przede wszystkim osobom z otyłością III stopnia i współistniejącą cukrzycą typu 2. Wskazaniem do przeprowadzenia zabiegu mogą być także choroby współistniejące z otyłością, takie jak objawowy refluks żołądkowo-przełykowy czy zespół metaboliczny.

Kolejną grupę osób, w przypadku których wskazane jest przeprowadzenie operacji ominięcia żołądkowego żołądkowo-dwunastniczego, stanowią Pacjenci ze skłonnością do „zajadania” stresu, niekontrolowanego objadania się lub nadmiernego spożywania słodyczy.

Niestety, nie wszyscy Pacjenci mogą skorzystać z tej metody leczenia otyłości. Tak, jak w przypadku innych zabiegów medycznych, oprócz wyżej wymienionych wskazań istnieje także szereg przeciwwskazań – zarówno bezwzględnych, które

całkowicie wykluczają wykonanie zabiegu u danego Pacjenta, jak i względnych, w przypadku których ostateczna decyzja należy do lekarza prowadzącego.

Wśród względnych przeciwwskazań można wymienić między innymi aktywną chorobę Crohna, chorobę wrzodową żołądka lub dwunastnicy, nadciśnienie wrotne i marskość wątroby, zaawansowane choroby układu oddechowego i krążeniowego, a także anomalie anatomiczne w obrębie przewodu pokarmowego, takie jak zwężenie odźwiernika czy kurcz wpustu. Ponadto względnym przeciwwskazaniem do przeprowadzenia takiej operacji jak wyłączenie żołądkowo-jelitowe jest ryzyko braku współpracy Pacjenta w postępowaniu pooperacyjnym.

O wiele więcej jest jednak

sytuacji, które wykluczają przeprowadzenie u Pacjenta operacji. Należą do nich:

• brak motywacji i przekonania co do chęci wykonania zabiegu lub niewyrażenie zgody na operację;
• brak możliwości kontroli stosowania się Pacjenta do zaleceń po operacji;
• wszelkie aktywne uzależnienia – zwłaszcza od narkotyków, alkoholu, środków psychoaktywnych i leków oraz substancji, które mogą mieć wpływ na przebieg operacji i wystąpienie powikłań anestezjologicznych w związku ze znieczuleniem ogólnym lub procesem wybudzania;
• aktywna choroba nowotworowa i inne nieuleczalne choroby, które wyniszczają organizm;
• ciąża Pacjentki, a także planowanie ciąży w czasie do 12 miesięcy od daty zabiegu;
• okres laktacji oraz okres 24 miesięcy po porodzie;
• schorzenia będące bezpośrednim zagrożeniem życia, np. niedawno przebyty zawał serca, wylew krwi do mózgu, udar niedokrwienny mózgu itp.;
• aktywne i źle kontrolowane zaburzenia endokrynologiczne;
• zaburzenia krzepnięcia krwi;
• źle kontrolowane choroby psychiczne (np. ciężka depresja, zaburzenia osobowości) oraz upośledzenie umysłowe w stopniu ciężkim uniemożliwiające Pacjentowi zrozumienie celowości przeprowadzenia operacji.

Przed zabiegiem konieczne jest wykonanie podstawowych badań laboratoryjnych i diagnostycznych. Zaleca się zaprzestanie przyjmowania nikotyny na miesiąc przed zabiegiem. Ponadto w dniu operacji Pacjent powinien zabrać ze sobą do szpitala niezbędne rzeczy osobiste i dokumenty: dokumentację medyczną, wyniki badań, stosowane przewlekle leki, przybory toaletowe, ręcznik, skarpetki, piżamę i kapcie oraz ubranie na zmianę. Nie należy natomiast brać do szpitala biżuterii, zegarków i innych wartościowych przedmiotów.

W pierwszym etapie operacji żołądek, za pomocą szwów mechanicznych, dzielony jest na dwie nierówne części. Część górna, do której trafia pokarm, ma objętość około 20–30 mililitrów, natomiast pozostała część żołądka jest wyłączona z trawienia. Następnie do górnego żołądka przyłączana jest przecięta wcześniej pętla jelita cienkiego (pętla pokarmowa), do której przesuwa się jedzenie. W odległości 80–150 cm od połączenia z żołądkiem przyszywana jest część jelita cienkiego odprowadzająca żółć i sok trzustkowy (pętla enzymatyczna). Wytworzony zmniejszony żołądek może przyjmować małą ilość pokarmu, który jest następnie kierowany bezpośrednio do jelita cienkiego. Wyłączona z drogi pokarmowej zostaje duża część żołądka, dwunastnica oraz około 1,5 metra jelita cienkiego, co prowadzi dodatkowo do skrócenia efektywnego czasu trawienia i wchłaniania pokarmu. Zabieg ten przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym, wykorzystując metodę laparoskopową. Na brzuchu Pacjenta zostają blizny o długości około 1 centymetra każda, a sama operacja trwa około 2 godzin.

Po przeprowadzonej operacji Pacjent pozostaje przez 1–3 dni na oddziale obserwacyjnym, natomiast już po kilku tygodniach jest w stanie wrócić do swojej codziennej aktywności. Jeszcze w szpitalu chory dostaje dokładne zalecenia pooperacyjne, zarówno dietetyczne, jak i związane z aktywnością fizyczną.